Gekraagde roodstaart, Phoenicurus phoenicurus / Common Redstart

 Noord-Brabant, april 2010

    

Adult mannetje

De Gekraagde Roodstaart heeft haast een exotisch uiterlijk met een sneeuwwit voorhoofd en z'n prachtig roestrode borst. De staart is vooral bij het vliegen, evenals bij het grauwbruin gekleurde wijfje, duidelijk rood gekleurd. Wijfjes van de Gekraagde Roodstaart kunnen gemakkelijk worden verwisseld met de wijfjes van de Zwarte Roodstaart. Hierin ligt de oorzaak dat late najaars- en winterwaarnemingen van de Gekraagde Roodstaart meestal de Zwarte Roodstaart betreffen, omdat die soms zelfs 's winters overblijft. Komt voor in structuurrijk loof- en gemengd bos en parklandschap. Zomergast.

De vroeger in Nederland algemeen voorkomende Gekraagde Roodstaart is zo geleidelijk aan op veel plekken zeldzaam geworden, met name in cultuurbos en loofbos. Dat kan in verband worden gebracht met de verwaarlozing van de vele eikenhakhoutbossen in Nederland. Na de Tweede Wereldoorlog zijn deze bossen grotendeels aan hun lot overgelaten en werden niet meer om de vier of vijf jaar gehakt voor brandhout, bonenstaken of ander geriefhout. Vroeger broedden Gekraagde Roodstaarten veel in de wortelknoesten van de geknotte, afgehakte eiken. Ze hebben namelijk vrij grote nestgaten nodig, dit houdt verband met de balts van de mannetjes, waarbij ze vaak de vleugels uitspreiden voor de nestopening.

Het aanbrengen van nestkasten heeft voor deze soort nauwelijks enig resultaat opgeleverd. Daarbij komt dat door spechten open gehakte nestkastjes wel aantrekkelijk werden voor Gekraagde Roodstaarten, maar beschadigde kastjes werden door ijverige nestkastcontroleurs te gauw omgewisseld voor nieuwe kastjes.

Aantal broedparen in Nederland: 25.000 broedparen (2000)
 
Adult vrouwtje