Gele kwikstaart, Motacilla flava / Yellow Wagtail 

Nederland, april 2020



Adult mannetje



Er zijn heel veel soorten Gele Kwikstaart. Die in Nederland voorkomt is de M. flava flava met een blauwgrijze kop, gele keel, witte wenkbrauwstreep van snavel tot de nek. De Engelse Gele Kwikstaart (M. flava flavissima) heeft bijvoorbeeld een Geel-en-olijfgroene kop en een gele wenkbrauwstreep. Daarnaast kennen we nog de Iberische Gele Kwikstaart, Italiaanse Gele Kwikstaart, Noordse Gele Kwikstaart en Balkan Gele Kwikstaart. Daarnaast nog de M. flava beema uit Zuidoost-Rusland en de M. flava lutea uit het Uiterste zuidoosten van Rusland.

Tot overmaat van ramp komt er ook in het verenkleed van onze "flava flava" grote verschillen voor. Hun kleden veranderen door de rui en er zijn duidelijke verschillen tussen volwassen mannetjes en vrouwtjes en tussen volwassen exemplaren en de jonge vogels. Volwassen mannetjes van de Gele Kwikstaart zijn in de broedtijd opvallend helder geel gekleurd. Wie dit goed wil herkennen moet veel studeren. Zowel in de litteratuur als in het veld.

Het gedrag van Gele Kwikstaarten komt sterk overeen met dat van de andere soorten kwikstaarten, maar er zijn toch ook kleine, maar duidelijk te herkennen verschillen waar te nemen. Komen voor in grootschalige polders, extensief gebruikte hooilanden en uiterwaarden. Het betreft een zomergast.

De aantallen in de graslanden zijn de laatste jaren sterk achteruitgegaan. Deze achteruitgang is weliswaar niet overal even groot, maar in grote, uitgebreide weidegebieden, zoals in het westen van Nederland en Friesland, komt de soort nog maar nauwelijks voor. De achteruitgang lijkt samen te hangen met de uitvoering van ruilverkavelingen.

Aantal broedparen in Nederland: 40.000-50.000 broedparen (2000)





Adult mannetje / Texel mei, 2011


Vrouwtje / Texel, mei 2011


Mannetje / Texel, mei 2011


Vrouwtje / Texel, mei 2011


Texel, mei 2010


Texel, mei 2006


Noord-Holland, augustus 2009